Meer dan 20 jaar wachtte het statige bouwwerk op een nieuwe invulling. Pand Kneepkens, aan de Dr. Poelsstraat in het hart van Heerlen. Een gebouw uit 1939, naar een ontwerp van de befaamde architect Frits Peutz. Hij tekende een imposant warenhuis voor textiel en kleding. Een gebouw van vier verdiepingen met een grote glazen gevel. En met paddenstoelkolommen, zoals die ook werden toegepast in het grote Glaspaleis dat Peutz eerder ontwierp voor concurrent modehuis Schmuck. Vandaar dat pand Kneepkens ook wel bekend staat als het kleine Glaspaleis.

Het pand kreeg in 1999 de status van Rijksmonument, werd gerestaureerd door een woningcorporatie die er woningen in wilde onderbrengen, maar vond uiteindelijk toch geen bestemming. Totdat het, inmiddels in handen van de gemeente, onder de aandacht kwam van het bestuur van het Nederlands Mijnmuseum. Het museum had op zijn bestaande locatie in het oude schachtgebouw achter het station te weinig ruimte om zijn nieuwe museale visie invulling te geven. Een visie die zich uit in een breder verhaal, dat ook de sociaal-maatschappelijke en culturele impact van de mijnindustrie vertelt. In het schachtgebouw blijft de nadruk liggen op het ondergrondse werk van de koempels. De vier verdiepingen van het gerenoveerde pand Kneepkens voegen daar op thematische wijze het bovengrondse verhaal aan toe.

Herstel in meest pure vorm

Niet alleen de nieuwe museale functie vereiste een ingrijpende verbouwing van het Rijksmonument. De gelegenheid werd meteen ook aangegrepen om het kleine Glaspaleis in de vorm zoals Peutz die destijds voor ogen stond, te herstellen. Zo werd in nauw overleg met de Rijksdienst voor Cultureel Erfgoed besloten de door de corporatie toegevoegde betonnen trappartijen, die de oorspronkelijke visie van de bouwmeester totaal doorkruisten, te verwijderen. Ook de oude liftschacht en bordessen, vier verdiepingen gewapend beton van zo’n 20 cm dik, zijn eruit gesloopt, waarna een nieuwe liftkern aan de andere kant van het pand werd opgetrokken. Alle elektra-, luchtbehandeling-, klimaat-, alarm- en communicatieleidingen zijn onder verhoogde plenumvloeren weggewerkt. Alles uit het zicht, zodat het gebouw zich in zijn meest pure vorm laat zien.

Flexibiliteit en improvisatievermogen

Eerdere projecten als Het Theater aan het Vrijthof in Maastricht en de transformatie van de Greswarenfabriek in Reuver overtuigden de opdrachtgever dat Van Heur Bouw & Onderhoud de juiste partner was om deze complexe en unieke klus te klaren. Qua kennis en kunde, maar zeker ook qua flexibiliteit en improvisatievermogen. Bij dergelijke oude panden is immers nooit exact duidelijk wat zal worden aangetroffen.

Zo bleek dat volgens de eigendomsgrens een achterwand meer dan een halve meter naar achteren zou moeten worden geplaatst. We hebben dat ter plekke opgelost. Wat op de tekening gewoon houten dakbeschot leek, bleek in werkelijkheid 40 cm beton te zijn. Ook de bereikbaarheid – op een druk plein hartje Heerlen, maar na verwijdering van de liftschacht vooral ook inpandig – zorgde voor de nodige logistieke uitdagingen.

Een betekenisvol project

We zijn er trots op dat we met dit mooie transformatieproject een bijdrage hebben kunnen leveren aan behoud en nieuwe beleving van een belangrijk stuk erfgoed. Een stuk Limburgse historie waarin ook ons bedrijf zijn wortels vindt.